Ombak Maluku

PERSBERICHT

–  21 maart 2021 –

Nieuwe publicatie over de komst van Molukkers naar Nederland

OMBAK MALUKU

Molukkers ongewild naar Nederland

– Nanneke Wigard en Jim Worung –

Precies 70 jaar geleden zetten de eerste Molukkers voet aan wal in Nederland. Het gaat om ex-KNIL-militairen, schepelingen van de Koninklijke Marine, politiemannen en burgers met hun gezinsleden. Hun komst is een gevolg van de dekolonisatie van Indonesië en de politieke problemen die dan spelen. Noch de Nederlandse

regering noch de Molukkers zelf vinden overbrenging naar Nederland de beste oplossing. Ze gaan uit van een tijdelijk verblijf. In dit boek reconstrueren Nanneke Wigard en Jim Worung de gebeurtenissen die voorafgaan aan het vertrek van de

Molukkers uit Indonesië, het leven aan boord van de schepen en de aankomst in Nederland. Zij doen dat door vele betrokkenen aan het woord te laten en hun verhalen te illustreren met unieke foto’s en documenten.

Hoe verloopt de communicatie tussen de Molukse onderhandelaars in Nederland, de Molukse militairen op Java en de Nederlandse legerleiding? Welke beslissingen leiden uiteindelijk tot het vertrek van de Molukkers? Hoe is het afscheid van dierbaren? Welke schepen worden ingezet en hoe ziet het leven aan boord eruit? En welke gedachten gaan er door hun hoofd als ze na een lange maand Nederland bereiken? De lezer krijgt een levendig beeld van de dilemma’s van de betrokkenen en de meestal onzichtbare ‘emotionele bagage’ die zij bij zich dragen zoals oorlogstrauma’s en het verlies van dierbaren. En er zijn ook mooie herinneringen aan de reis. Voor veel jongeren en kinderen is het een spannend avontuur. Grappig is de competitie tussen de Atlantis en de Asturias want: op welk schip zullen de meeste baby’s geboren worden? Het boek geeft tevens een beeld van de wijze waarop het vervoer van de passagiers en hun bagage praktisch georganiseerd is vanuit de kazernes op Java tot in de woonoorden in Nederland. Ingrijpende gebeurtenissen zoals het dienstbevel en het ontslag uit militaire dienst ontbreken uiteraard niet.

Achtergronden

Als Nederland op 27 december 1949 de macht over de voormalige kolonie Nederlands-Indië overdraagt aan de Indonesiërs, krijgt zij nog een aantal maanden de tijd om zaken over te dragen en af te wikkelen. Eén daarvan is de opheffing van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Het vertrek uit Indonesië moet echter steeds uitgesteld worden omdat een groep van ca. 4000 Molukse militairen in de knel komt te zitten. Deze militairen hebben tijdens de onafhankelijkheidsoorlog aan Nederlandse kant tegen de Indonesiërs gevochten en voelen zich niet meer veilig. Omdat Nederland verantwoordelijk voor hen is - ze zijn militair in Nederlandse dienst -

en de rechter verbiedt om hen tegen hun wil op Indonesisch grondgebied achter te laten, wordt er uiteindelijk in februari 1951 noodgedwongen voor gekozen om de Molukse militairen met hun gezinnen naar Nederland over te brengen. Ook een aantal schepelingen van de Koninklijke

Marine, politiemannen en burgers vertrekken. Zij gaan scheep in de verwachting dat zij na een half jaar terug kunnen gaan naar de Molukken. Die verwachting komt niet uit. De Molukkers worden opgevangen in woonoorden, meestal barakkenkampen, waar zij ca. 10 jaar verblijven tot voor hen Molukse wijken worden gebouwd. De Molukse gemeenschap is inmiddels uitgegroeid van ca. 12.900 personen bij aankomst tot ca. 70.000 anno 2021.

Herdenken

Tegenwoordig is de datum van de aankomst van het eerste schip, 21 maart 1951, een datum van jaarlijkse herdenking. De aankomst is een gebeurtenis die de Molukse gemeenschap met elkaar en de andere Nederlanders verbindt. Los van verschillen in politiek, religie of herkomst: iedereen kan invoelen wat het betekent om huis en haard te moeten verlaten, een onzekere toekomst tegemoet te gaan en een bestaan op te moeten bouwen in een vreemd land. Het verhaal van de Molukkers blijft herkenbaar, ook voor nieuwkomers van nu.

Het boek is te bestellen bij MalukuXperience (www.malukuxperience.nl).

ISBN: 978-90-75626-10-0. Hardcover, 288 pagina’s, Prijs: € 39,95 + porto